ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

 Είναι αρχέγονα αδιαφοροποίητα κύτταρα που χαρακτηρίζονται από τη δυνατότητα της αναγέννησης και της διαφοροποίησης προς πολλούς κυτταρικούς τύπους του οργανισμού.

 Οι βασικές κατηγορίες βλαστικών κυττάρων που απομονώνονται από τον οµφάλιο λώρο είναι δύο:

I.   Τα αιµοποιητικά βλαστικά κύτταρα του οµφαλοπλακουντιακού αίµατος, που µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως αιµοποιητικό µόσχευµα εναλλακτικά του µυελού των οστών για την ανασύσταση του αιµοποιητικού συστήµατος.

 II.   Τα µεσεγχυµατικά βλαστικά κύτταρα του οµφαλοπλακουντιακού περιαγγειακού ιστού και της ζελατινώδους ουσίας του Γουόρτον (γέλη Wharton), που µπορούν να χρησιµοποιηθούν υποστηρικτικά για την αναγέννηση, αποκατάσταση ή επανόρθωση κατεστραµµένων ιστών και οργάνων.

 Το οµφαλοπλακουντιακό αίµα συλλέγεται από τη φλέβα του οµφαλίου λώρου. Η λήψη γίνεται αµέσως µετά τον τοκετό και αφού το νεογνό αποκοπεί από αυτόν. Η συλλογή του αίµατος δεν επιβαρύνει καθόλου τη διαδικασία του τοκετού. Η λήψη γίνεται από το μαιευτήρα και η μέθοδος είναι η ίδια τόσο στο φυσιολογικό τοκετό όσο και στην καισαρική τοµή. Το αίµα µεταφέρεται σε ειδική συσκευασία που προστατεύει το περιεχόµενο από την ακτινοβολία και τις µηχανικές φθορές.  Με ειδικές θερµοστατικές γέλες διατηρείται η θερµοκρασία σταθερή µέχρι τη µεταφορά στο εργαστήριο.

 

 Το δείγµα ταυτοποιείται µε ένα µοναδικό κωδικό. Η επεξεργασία ξεκινά µε την παραλαβή του δείγματος στα εργαστήρια. Αποµονώνεται το κλάσµα του αίµατος που περιλαµβάνει τα βλαστικά κύτταρα. Οι εργαστηριακοί χώροι είναι διαβαθµισµένης καθαρότητας, σύµφωνα µε τις οδηγίες της Ε.Ε.

 Η γέλη Wharton είναι µια ζελατινώδους σύστασης ουσία που περιβάλει τα τρία αγγεία του οµφαλίου λώρου. Αποτελεί σηµαντικότατη πηγή µεσεγχυµατικών βλαστικών κυττάρων. Η φύλαξη της γέλης από 6-7 cm του οµφαλίου λώρου είναι αρκετή.  Τα κύτταρα της γέλης διατηρούν όλες τις ιδιότητες των βλαστικών κυττάρων.

 Τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύταρρα μπορούν να πολλαπλασιαστούν, να καλλιεργηθούν και να διαφοροποιηθούν προς:

 ·   Οστεοβλάστες (για κατάγµατα οστών, οστεοπόρωση κτλ)

 ·   Χονδροκύτταρα (για κακώσεις χόνδρων και οστεοαρθρίτιδες)

 · Λιποκύτταρα (συνθέτουν λιπώδη ιστό και µπορούν να βοηθήσουν σε καρδιαγγειακές παθήσεις όπως το έµφραγµα του µυοκαρδίου και η καρδιακή ανεπάρκεια)

 ·   Νευρικά κύτταρα: νευρώνες και νευρογλοιακά (µελλοντική υποστηρικτική θεραπεία παθήσεων του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως οι κακώσεις του νωτιαίου µυελού, η νόσος Parkinson, η Alzheimer, τα εγκεφαλικά επεισόδια).    Τελευταίες εργασίες δείχνουν επίσης ότι τα κύτταρα αυτά µπορούν να διαφοροποιηθούν και προς ηπατοκύτταρα και παγκρεατικά κύτταρα για µελλοντική χρήση σε ασθένειες όπως η κίρρωση, η ηπατική ανεπάρκεια και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι.

 Από το 1988 το αίµα του οµφαλίου λώρου χρησιµοποιείται για τη θεραπεία σοβαρών ασθενειών. Ωστόσο, η έρευνα πάνω στα βλαστικά κύτταρα είναι ραγδαία, ώστε ο αριθµός των νοσηµάτων που µπορούν να αντιµετωπιστούν µε τη χρήση τους αυξάνεται συνεχώς.

Τρέχουσες θεραπευτικές εφαρμογές αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων:  

Λευχαιµίες, λεµφώµατα και άλλες κακοήθειες του αιµοποιητικού συστήματος

 ·   Αναγέννηση δέρματος

 ·   Αναγέννηση χόνδρων

 ·   Αναγέννηση συνδέσμων

 ·   Αναγέννηση νευρικού ιστού

 ·   Αντιμετώπιση κακοηθειών συμπαγών ιστών

 · Αντιμετώπιση προβλημάτων απορριψιμότητας μοσχευμάτων άλλων οργάνων, μειώνοντας την ανοσοαπόκριση του οργανισμού.

 ·   Εγκεφαλικοί τραυµατισµοί

 ·   Κεντρική παράλυση

 ·   Σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι και τύπου ΙΙ

 ·   Καρδιακές Νόσοι

Ιδιωτικές: Το κάθε μαιευτήριο συνεργάζεται με συγκεκριμένη τράπεζα φύλαξης ομφαλοπλακουντιακού αίματος. Η φύλαξη είναι οικογενειακή αποκλειστικά και έχει ένα συγκεκριμένο χρηματικό κόστος. Παραθέτονται μερικές από αυτές: www.biohellenika.gr/, www.stem-health.gr, www.futurehealthbiobank.gr /

Δημόσια: Υπάρχει μια και μοναδική, το ΙΙΒΕΑΑ (Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών), τηλ. 210 6597697 / 210 6597261, www.hcbb.bioacademy.gr Στη Δημόσια τράπεζα, το ομφαλοπλακουντιακό αίμα δωρίζεται για δημόσια χρήση χωρίς κάποιο κόστος, ενώ για οικογενειακή χρήση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο ομφάλιος λώρος (η φύλαξη του οποίου έχει κάποιο χρηματικό κόστος). Το ίδρυμα οργανώνει και σεμινάρια για ενημέρωση των γονέων.